Kanımız kalpten pompalanır ve damarlarımızda dolaşırken damarlarımıza bir basınç uygular. Tansiyon olarak bilinen kan basıncı değerleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Kan basıncı sistolik ve diastolik olarak ikiye ayrılır. Kalp kasılarak ve damarlara giderek kanı atar. Kanın damarlara attığı kan basıncına sistolik denmektedir. Kalp gevşediğinde ise hâlâ damarlarda kan basıncı bulunmaya devam eder. Bu basınca diastolik denir. Sistolik kan basıncı büyük tansiyon; diastolik küçük tansiyon olarak adlandırılır. 18 yaşın üzerindeki büyük bir bireyin dinlenme halindeki normal seviye sistolik kan basıncı en yüksek 120mmHg, normal diastolik kan basıncı ise en yüksek 80 mmHg değerlerinde olmalıdır. Hipertansiyon hastalarında kan damarlarındaki basıncın değeri normalin üzerinde olmaktadır.
Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?
- Sık idrara çıkma geceleri kalkıp idrar yapma
- Bulanık ya da çift görme
- Bacaklarda şişlik
- Nefes darlığı
- Halsizlik, yorgunluk, isteksizlik
- Kulak çınlaması
- Burun kanamaları
- Düzensiz kalp atışı ve kalp ağrısı
Tansiyonun Nedenleri Nelerdir?
- Aşırı tuzlu gıdalarla beslenme
- Kafa içi basıncın yüksek olması
- Böbrek üstü bezlerden gelen kortizon veya aldesteron hormonlarının çok salgılanmasına bağlı olaraktan görülebilen Crohn ve Cushing hastalığı
- Böbrek tümörleri
- Akut ya da kronik böbrek hastalıkları
- Böbrek damarlarının daralması
- Tiroid bezi hastalıkları
- Şeker hastalığı
- Kolesterol yüksekliği
- Gebelik
- Soğuk algınlığı ilaçları, ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları, kokain ve amfetamin vb. ilaçlar
- Kilo fazlalığı
- Alkol ve sigara kullanımı
Yüksek tansiyon hastalarının tedavileri için başta olarak hastaların yaşam tarzlarında değişiklikler yapması gerektiği söylenir. Tansiyon hastaları ideal kilosunun üzerindeyse ideal kilosuna gelmesi için yeterli ve en dengeli bir diyet programı yapması önerilir. Tuz tüketimine dikkat edilir ve meyve, sebze tüketimi artırılır. Margarin, tereyağı ve kuyruk yağları gibi doymuş yağ oranı fazla gıdalar diyet listesinden çıkarılır. Alkol ve sigara kullanımı tamamen bırakılmalıdır. Tansiyon hastası olanların tekrarlı olarak fiziksel sporlar yapması, kan basınçlarının iyi olmasını sağlamaktadır. Yaşam serüvenlerindeki değişikliklere uyum sağlayamayan veya değişikliklerine rağmen tansiyonu düşürülemeyen hastalara ilaç yardımı uygulanır. Kronik bir rahatsızlık olan hipertansiyon yaşam sonuna kadar belirli aralıklarla doktor kontrolü gerektirmektedir. Hekim önerisi tavsiyelerin dengeli olarak uygulanması ve hekime danışılmadan miktarda değişiklik yapılmaması gerekmektedir.
Hipotansiyon Nedir?
Düşük tansiyon, hastaların en çok üstünde durdukları sağlık problemlerinin en başında gelmektedir. Bazı hastalarda düşük tansiyon fark edilmesi panik ve endişe halini tetikleyebilmektedir. Düşük tansiyon genel olarak düşme zamanına ve düşme şiddetine bağlantılı olarak, yaşanan beyin kanama vakalarında azalmalara ve bu duruma ilaven belirtilerin fark edilmesine neden olabilir. Hastalığı bulunmayan, sağlıklı kişilerde olabilen düşük tansiyon seçeneklerinde ise ağır bir durum ile yüz yüze gelmek pek azdır. Genel olarak kabul görülen sınır 90/60 mmHg’dır. Bu sınırın alt durumuna düşük tansiyon denilmektedir. Bilinmesi gereken nokta, tansiyonun derecesinden önce, hastada düşük tansiyonun semptomlarının önemli olduğunun bilinmesidir.
Belirtileri genel olarak sersemleme ve sersemlik hissi, dengesizlik ve bayılma hissi, bayılmaya kadar gidebilen baş dönmesi hissi, konsantrasyon yeteneğinde azalma, göz kararması, bulantı, soğuk ve solgun cilt, yorgunluk ve halsizlik hissi, depresyon ve kaygı duygusudur. Eğer hastalarda herhangi bir hastalık yok ise, düşük tansiyon çoğu zamanlarda kötü sonuçlara yol açmaz. Hasta yukarıdaki söylenen belirtilerle çok olarak karşılaşıyorsa, düşük tansiyonun tedavi edilmesi gerekebilmektedir.
Nedenleri ise, Kalp atım dengesinin (nabız) önemli olarak düşmesi, bazı kalp kapakçığı hastalıkları ve kalp yetersizliği gibi tiroid, parotiroid, böbrek üstü bezi gibi organların çalışma sorunları, vücutta çok seviyede kan kaybı nedeni olabilen kanamalar, kan olmasında önemli yeri olan demir, B12 ve folik asit gibi vitamin türevlerinin ciddi yetersizlikler nedeni ile oluşan mühim seviyedeki anemi, kan yapımı ile tüm damarlara yayılan ağır enfeksiyonlar, şiddetli bazı alerjik reaksiyonlar, idrar sökücü ilaçlar, tansiyon ilaçları, prostat ilaçları, depresyon ilaçlarıdır.
Tansiyonu Yükseltmek İçin Tüketilmesi Gerekenler
- Fesleğen ve bal tüketimi; düşen tansiyon seviyenizin normal düzeye gelerek düzelmesini sağlamaktadır. Fesleğen bitkisini suda kaynatarak, kaynadıktan sonra suyunu süzerek bal ya da pekmez ile karıştırıp tüketebilirsiniz. Bal fesleğenin acılığını aldığından ötürü doğal tatlandırıcı olarak kullanılabilir. Günde bir bardak tüketmeniz büyük yarar sağlayacaktır.
- Bol su tüketimi önemi; vücuttan ter şeklinde atılan suyun geri gelmesine yardımcı olmaktadır. Şu durumda ve su kaybı durumunda yaşadığınız tansiyon düşüklüğünü düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
- Kuru üzüm tüketimi önemi; kan basıncının seviyelerini normale getirmeye yardımcı olmaktadır. Hem de kuru üzüm tanelerini su dolu kap içinde bekletip bir gün geçince suyunu içebilir hem de tane olarak tüketebilirsiniz.
- Tuz tüketiminizi yükseltmenin önemi; düşük tansiyonlu hastalar ilk başta önerilen durumlardan biri de tuz tüketiminin çoğaltılmasıdır.
- Badem tüketmenin önemi; aç karnına 5-6 adet badem tüketmek, kan basınç seviyesinin dengelenmesine yardımcı olmaktadır.
Normal ve sağlıklı bir tansiyon düzeyini desteklemek için en etkili kaynak sudur. Yeterli miktarlarda su tüketmek kan damarlarını, venleri ve kan akışı hızını destekleyerek düşük tansiyonun önüne geçer. Vitamin eksikliği, özellikle B-12, demir ve folik asit (folat) eksikliği bazen kansızlık hastalıklarına neden olabilir. Kansızlık, düşük tansiyonun en büyük sebeplerinden birisidir. Kansızlığın önüne geçmek ve kırmızı kan hücrelerini çoğaltarak vücudunuzun çok daha fazla kan üretmesini desteklemek için B-12, demir ve folat değerleri açısından zengin yiyecekler tüketmelisiniz. Sodyum içeriği fazla yiyecekler düşük tansiyonunuzu yükselterek dengeleyebilmektedir. Ancak her şeyin fazlasının yararlı olmadığından, tuzlu gıdalar yerken ya da yemeğinize tuz eklemesi yaparken yüksek miktarlardan kaçmalısınız. Çünkü yüksek dozda tuz kan basıncını çok aşırı yükseltebilir ve uzun zamanda yüksek tansiyona neden olabilmektedir.
Tansiyon Düşürmek İçin Doğal Yöntemler
Himalaya tuzu gibi daha sağlıklı tuzları tercih haline getirmeye çalışın. Himalaya tuzu, sodyum ve potasyum ve kalsiyum gibi diğer mineraller bakımından zengindirler. Rafine ve işlenmiş tuzlu besinlerden kaçının ve bunların yerine; deniz börülcesi, zeytin ve ton balığı gibi sodyum bakımından zengin yiyecekleri tercih haline getirin. Ağır öğünler ve büyük miktarlar tüketmek genellikle yemeğinizi bitirmenin hemen ardından kan basıncını düşürür. Bu durum yemek sonrası yaşanacak uykulu ve uyuşuk bir halde olma haliyle anlaşılabilmektedir. Daha ufak öğünler ve daha sık yemek, kan basıncını düzeltmenin iyi bir yoludur. Yanı sıra öğün atlamak da kan basıncında düşmelere neden olabilmektedir.
Yiyeceklere bağlı olaraktan düşük tansiyon hipotansiyondan uzak durmak için düzenli beslenmeyi unutmamalısınız. Egzersiz, düşük tansiyonu yükseltmeye yardımcı olmaktadır. Yanı sıra büyük tansiyonunuzu ve küçük tansiyonunuzu düzenler. Koşma, yüzme gibi aktiviteler sonrasında kaslar çok oksijene ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple normalden çok daha hızlı şekilde nefes alırız ve kalbimiz vücudumuza kan oksijen sağlayabilmek için daha hızlı pompalamaya başlamaktadır.
Kan basıncındaki bu ani yükselme, hemen enerji seviyenizi yükseltir ve genelde egzersizlerden birkaç saat sonrasında normale dönmektedir. Günlük ya da haftalık egzersiz programı yapmadan önce hekiminize ve bir spor hocasına danışmayı unutmayınız. Yüksek tansiyon ile kalp hastalıklarının tedavilerinde kullanılan ilaçlar, diüretik ve depresyon ilaçları, viagra gibi bir takım ilaç türleri de tansiyon değerlerinin düşmesine sebep olabilmektedir. Bu tip bir sorunda doktor kontrolü halinde ilacın değiştirilmesi gerekebilir. Fakat ilaçların aniden bırakılması ve doktor önerisi olmadan yerine farklı bir ilaç kullanılması kötü sonuçlar doğurabilir. Tiroit ve böbrek üstü bezleri ile ilgili olan bazı rahatsızlıklar ile bunlara bağlı olarak ortaya çıkabilen düşük kan şekeri problemleri da tansiyon düşüklüğü sebepleri arasında yer almaktadır. Tansiyon düşüklüğünün tedavisi için, önce altta olan nedenin tedavi edilmesi gerekebilir. Salgı bezi rahatsızlıkları aynı zamanda hormonal hastalıkların da olduğunu gösterebilir. Bu sebeple tedavi edilmeleri mühimdir.
Tansiyon Düşmesi Durumunda İlkyardım
Tansiyon düşmesi hızlıca olmuşsa hastanın hızlı bir şekilde ilk yardıma ihtiyacı olabilmektedir. En başta tansiyonu düşen hastanın tek başına hareket edemeyeceği bilinirse, kendisine yardım etmek gerekir. Hasta kişi ayakta ise bir yere yatması sağlanır. Tansiyon düşünce ayaklar yukarı kaldırılır yani kalp hizasına getirilir ve ayaklarda olan kanın vücuda yayılması sağlanır. Hastanın bilinci yerinde ise bir yudum su içmesi sağlanabilir. Bilinci kapalı hastalarda ise en acil bir şekilde sağlık kuruluşuna ulaşılması sağlanır.
Hastanın hareketsiz kalması, olan bir sıvıyı içmemesi, kolonya gibi kokulu şeyler ile kendine getirilmeye sağlanmaması gerekir. Bu hususta hastanın solunumu ile ilgili bir olumsuzluk varsa suni teneffüs uygulanabilir. Fakat bu tür ilk yardımların eğitim almış kişiler tarafından yapılması önemlidir. Kan basıncının düşmesi sebebiyle düşen tansiyonu iyi etmede kullanılan doğal nimetlerden birisi de nardır. Nar iki türde tüketilebilir. Meyve olarak tüketilebileceği gibi, taze nar sıkılarak suyu tüketilebilir. Narın bir başka özelliği kan çoğaltıcı etkisinin olmasıdır. Fakat şeker oranı fazla olan bir meyve olduğu için şeker hastaları tarafından az tüketilmesi gerekir.
Kafein kan basıncını artıran maddelerden birisidir. Sağlık durumu elverişli kişiler günde bir bardak kahve tüketerek kan basınçlarını düzene girdirebilecek kadar kafein tüketebilirler. Fakat bu yöntemin çokça uzun süre kullanılması zararlıdır. Uzun zamanda kafeinin yan etkileri olabileceği bilinmektedir. Adrenalin seviyesi sağlıklı bir dereceye gelir. Meyan kökü aktarlardan kurumuş şekilde satılarak çay şeklinde demlenebilmektedir. Meyan kökünü tatlı hale getirmek için bal kullanılabilir. Bunları çok dikkate alarak tansiyon sorunlarınızla baş edebilirsiniz.
0 Yorum