Sporcular Dikkat! Bilim, ZMA Hakkında Ne Diyor?

ZMA sporcular için yoğun tempolu hayatı olanlar için popüler bir besin takviyesidir. ZMA’nın ana bileşenleri B6 vitamini, magnezyum ve çinkodur. Bu takviye doğal bir enerji arttırıcı olarak hatta yağ yakıcı ürün olarak pazarlanmaktadır. Ürün hakkındaki çoğu iddia bilimsel kanıtlar açısından yetersiz, ZMA takviyesi besin eksikliklerinin önlenmesi konusunda yararlı olabilir. ZMA kullanmaya başlamadan önce ZMA ne İşe yarar, ZMA faydaları Nelerdir ve ZMA yan etkileri nelerdir gibi sorular hakkında bilgi edinmeye zaman ayırın.

ZMA Nedir?

Bu besin takviyesi magnezyum aspartat, B6 vitamini ve çinko içeren bir üründür. ZMA’nın içeriğinde bulunma oranları markaya göre değişiklik gösterir. Örneğin Hardline marka ZMA ürünün servis başına 235 mg. magnezyum, 14 mg. çinko ve 7 mg. B6 vitamini bulunurken, Big Joy marka ZMA ürününde servis başına 225 mg. magnezyum, 15 mg. çinko, 10 mg. B6 vitamini bulunur. Bunun gibi bir çok ürün karşılaştırma yapınca farklı değerlere sahip olduğu görülecektir. Günlük ihtiyacın ne kadar olduğunun belirlenmesi ve ona göre bir ZMA ürünü alınması tavsiye edilmektedir.

Üretici göre ZMA’nın içerğinde yer alan besinler kas onarımını ve büyümesini destekliyor, bağışıklık fonksiyonunu artırıyor ve iyileşme sürecini hızlandırıyor. Bazıları da testosteron seviyesini arttırdığını, yorgunluğu giderdiğini ve kas fonksiyonlarında iyileşme meydana getirdiği söylüyor. Ancak iddia edilen bu faydaları doğru kabul etmek için elimizde yeterli sayıda bilimsel kanıt bulunmuyor.

Çinko ve Magnezyum Faydaları

Evidence-Based Practice dergisinde 2015 senesinde yayınlanan bir çalışma gösterdi ki, ZMA takviyeleri erkeklerde testosteron seviyesini arttırma konusunda herhangi bir etkiye sahip değildir. Ancak bunu yanı sıra ZMA içeriğindeki bileşenler potansiyel olarak başka sağlık konularında yararlıdır. Çinko protein ve DNA sentezini destekler, vücut bağışıklığını güçlendirir ve yara iyileşme sürecini hızlandırır.

ZMA’nın içeriğinde bulunan bir başka bileşen magnezyum ise vücudumuzda 300’den fazla sayıda enzimsel işlemlere katkı sağlar. Nutrients dergisinde 2013 senesinde yayınlanan bir araştırmaya göre, optimum seviyede magnezyum almak kemik sağlığını destekleyerek kemik erimesine karşı bizi korur. Ayrıca magnezyum bazı araştırma sonuçlarına göre koroner arter kalsifikasyon riskini düşürür, egzersiz performansını arttırır ve inflamasyonu azaltır.­

B6 Vitamininin Rolü

ZMA takviyelerinin içerisinde magnezyum ve çinkonun yanı sıra B6 vitamini de bulunur. Piridoksin adı ile de bilinir. B6 vitamini protein, karbonhidrat ve lipid metabolizmasında anahtar göreve sahiptir. B6 vitamini ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirir ve kırmızı kan hücrelerinin üretilmesine yardım eder.

Fakat ZMA takviyeleri ne kadar güvenli? Bilmeniz gereken yan etkiler var mı?

Sindirim Sistemi Rahatsızlığı ve Gastrointestinal Belirtiler

Hem magnezyum hem çinko aşırı tüketildiği zaman midede bulantı, kusma ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına sebep olabilir. WebMD’ye göre çinko takviyesini rutin olarak almak daha önce bilinen yan etkilerin yanı sıra mide ve böbrek hasarına neden olabilir.

Günlük olarak önerin ZMA dozuna dikkat ederseniz, bu yan etkilerin ortaya çıkma ihtimalinin daha da düştüğünü unutmamalısınız. Belirtiler çinko ve magnezyumdan yüksek dozda alan kişilerde daha yaygın görülür. Herhangi bir yan etki yaşamanız durumunda mutlaka bir doktora başvurmalısınız.

Çinko ve Prostat Kanseri Arasındaki İlişki

Natural Medicine Journal dergisinde 2017 senesinde yayınlanan bir makaleye göre, erkeklerde günlük olarak 100 mg’dan daha fazla çinko almak prostat kanseri olma riskini iki kat arttırabilir. Metallomics dergisinde 2014 senesinde yayınlanan bir araştırma, çinkonun prostat kanseri hücrelerinin sisplatin ve başka kemoterapi ilaçlarına karşı dirençli hale gelmesine neden olabileceğini gösteriyor. Aynı zamanda bu araştırmaya göre çinko, prostat kanserinde iyileşme sürecini azaltıcı etkiye de neden olabilir. Tüm bunlara rağmen başka çalışmalar da bunun tersini söylüyor. Çinko aslında prostat kanserinden ölme riskini düşürebilir.

Doğal Tıp Dergisi’nin belirttiği gibi, bu bulgular çelişkilidir. İlginç olan durum ise, öğünler ile alınan çinko kansere karşı koruyucu etki gösterirken, ek olarak alınan çinko kanser riskinin arttırabilir. Yapılan araştırmaların çoğunda, ZMA kullanılırken büyük miktarda çinko alımı vardı. Bu yüzden araştırmalar hatalı sonuç vermiş olabilir.

ZMA ürünlerinin çoğunda küçük orta dereceli magnezyum, çinko ve B6 vitamini dozları bulunur. Bu sebeple yan etki yaşama ihtimaliniz çok düşüktür. Bunun yanı sıra, kaliteli olan bir ZMA takviyesinin bile bazı ilaçların etkisini engelleyebileceğini ve sağlık durumu sorunlu olan kişiler için güvenli olmayabileceğini unutmayın.

Örneğin, ZMA ana bileşenlerinden biri olan çinko, antibiyotikler ve idrar söktücüler ile etkileşime girebilir. Magnezyum, digoksin, bifosfonatlar, gabapentin ve diyabet ve yüksek tansiyon için kullanılan bazı ilaçların emilimini azaltabilir. Ayrıca B6 vitamini, aspirin, ibuprofen, prozac ve çeşitli ilaçlar dahil 35 ilaçla etkileşime girer. Bu ilaçlar ile 15 orta düzeyde ilaç etkileşimi ve 20 küçük ilaç etkileşimi gerçekleştirir. Detaylı bilgi için buraya tıklayınız.

Sağlıklı bireylerde ZMA’nın yan etkileri nadir olarak görülür. Güvenli bir şekilde ZMA kullanmak istiyorsanız, takviyeyi almadan önce mutlaka bir doktora danışın. ZMA incelemeleri hakkında detaylı bilgiler araştırın ve bilinçli bir karar vermek için ürünlerin etiketlerini kontrol edin.