Kan şekeri testi yaptıracak kişilerin testi yaptırdıkları anda aç olmaları veya olmamaları gerektiği yapılacak kan testinin çeşidine göre değişir. Ancak genellikle yaygın olarak yapılan kan testlerinde aç olmak şarttır. Aç olarak yapılması gereken testler arasında glikoz ve bazen trigliserit testleri de bulunur. Kan şekerini Glikoz testleri ile ölçülürken, trigliserit testleri ise kolesterol lipit panelinin bir kısmını ölçmekte kullanılmaktadır.
Açlık kan şekeri testi yaptırılacaksa testten önce kahve içilmemelidir. Çünkü sabah içilecek kahve içinde bulunan kafein kan şekeri seviyesini yükseltebilir veya düşürebilir. Bu sebeple, doğru bir test sonucu elde edilebilmesi için, kahve içmeyi test sonrasına bırakmak en doğrusudur.
Glikoz Testinden Önce Kahve
Rutin yapılan yıllık sağlık muayenelerinde doktorlar açlık kan testi de ister. Ve bu test mutlaka 1 gece boyunca aç kalındıktan sonra yapılmalıdır. Çünkü testten önce tüketilen yiyecek ve alkollü ve alkolsüz içeceklerin muhteviyatında bulunan şeker, yağlar, enzimler, mineraller ve kolesterol sindirilerek kana karıştığından test sonuçlarının değişmesine ve teşhisin yanlış konulmasına neden olabilir. Yapılan araştırmalarda, glikoz testinden önce tüketilen kahvenin, özellikle de krema ve şeker eklendiğinde sonuçları etkilediği belirtilmektedir.
Kan testi yaptırmadan önce ilgili doktorla görüşülmeli ve doktorun verdiği önerilere göre hareket edilmelidir. Ayrıca, testten önce yanlışlıkla bir şeyler yenir veya içilirse, laboratuvar personeline bilgi vermek prosedürün yeniden planlanması gerekip gerekmediği öğrenilmelidir.
Ancak bu açlık sürecinde su içilebilir. Çünkü su damarların nemlenmesine ve böylece damarlardan daha kolay kan almayı sağlar.
Tip 2 Diyabet Testi
Sağlık uzmanlarının ve doktorların genel tavsiyesi kan şekeri testi yaptırmadan önce 8 ila 12 saat süre ile aç kalmaktır. Doktorların çoğu bu nedenle kişilerin daha uzun süre aç kalmamaları için kan testlerinin sabahın erken saatlerde yapılmasını önerirler. Ayrıca testten önce egzersiz yapılmaması, sigara içilmemesi ve sakız çiğnenmesi de gerekir.
Tip II diyabet tespiti için glikoz tolerans testi birkaç adımda yapılır. İlk adımda açlık kan şekeri seviyesinin ölçülebilmesi için koldaki bir damardan kan örneği verilir. İkinci adımda ise test uygulanacak kişiye 75 gram şeker içeren bir bardak glikoz solüsyonu içirilir ve 2 saat sonra glikoz seviyesi yeniden ölçülür.
Kan şekeri seviyesinin normal kabul edilebilmesi için , kandaki şeker miktarının desilitre başına 140 miligram altında olması gerekmektedir. Eğer test sonucunda desilitre başına 140 ila 199 miligram arasında bir sonuç çıkıyorsa, testi yaptıran kişide pre-diyabet olarak da bilinen bozulmuş glikoz toleransı olabileceği değerlendirilir. Elde edilen bu sonuç kişide, diyabet ve kalp hastalığı oluşma riskinin yüksek olduğu anlamına gelmektedir.
Test sonucunda ölçülen seviye, desilitre başına 200 miligramın üzerinde çıkarsa kişinin şeker hastası olma olasılığı yüksek olduğundan, emin olmak için doktor gerekli görürse kan testi tekrarlanabilir.
Gebelik Diyabeti Testi
Gebelik dönemindeki kadınlar için diyabet geliştirme riski doktor tarafından yüksek görülürse gebeliğin 24 ve 28 haftaları kan şekeri testi önerilir.
Gebelik dönemindeki kadınlar için olası üç risk faktöründen biri ya da birkaçı mevcutsa hamileliğin erken dönemlerinde mutlaka test yaptırmaları gerekmektedir.
- Daha önceki hamileliklerde gebelik diyabeti geçirildi ise,
- Ailede şeker hastalığı öyküsü varsa.
- Eğer anne adayı obez ise.
- Diyabet gelişimini tetikleyici metabolik sendrom veya polikistik yumurtalık sendromu gibi bir durum varsa.
Yapılan test sonuçlarında kişinin diyabet hastalığı riski taşıdığı tespit edilirse veya test sonuçlarında şüpheli bir değer varsa, tip II diyabet hastaları için yapılan testler uygulanır. Ancak gebelik durumu olduğu için bu testi yaptırmadan önce 8 ila 12 saat boyunca sudan başka bir şey yememek veya içmemek anlamına gelmez. Böyle durumlarda doktor tavsiyeleri mutlaka dikkate alınmalıdır.
Kafein ve Kan Şekeri
Eğer kişide tespit edilen bir şeker hastalığı yoksa, kahve tüketimi kan şekeri seviyesinin belirgin şekilde etkilemez. Sağlıklı ve genç bir yetişkin, günde 400 miligrama kadar kafeini tüketebilir.
Şeker hastalığı olan kişilerde tüketilen kafein, bazı şeker hastalarında kan şekeri seviyesinin yükselmesine neden olduğu gibi, bazı hastalarda da kan şekeri seviyesinin düşmesine neden olabilir.
Kahve tüketiminin kan şekeri testi sonuçlarına nasıl bir etki yaptığını net bir şekilde ortaya koyan çok fazla klinik çalışma olmamakla birlikte; kahve içenlerle ilgili yapılan küçük çaplı bir çalışmada, testten önce kahve içenler ve kahve içmeyenler arasında yapılan test sonuçları karşılaştırmalarında glikoz değerlerinde yalnızca marjinal farklılıklar olduğu belirlendi.
Trigliseridler ve Oruç
Kandaki kolesterol seviyesini belirlemek üzere yapılan Trigliserit testleri genellikle 10 ila 12 saat aç kalındıktan sonra yapılması önerilen testlerdir. Çünkü yemek yedikten sonra yağlı trigliserit partikülleri saatlerce kan dolaşımında kaldığı biliniyor ve bu nedenle doğru test sonuçları elde etmek için test yaptırmadan önce önerilen açlık süresine dikkat etmek gerekiyor. Sağlıklı bir bireyde yapılan testlerde desilitre kan başına 150 miligramdan daha az bir değer çıkması beklenir ve bu değer aynı zamanda LDL veya kötü kolesterol seviyesini değerlendirmek için de dikkate alınır.
Ancak kolesterol testi öncesi açlık süreci uygulamasının bilinenin aksine gibi sayıları etkilemediği de bazı bilim adamlarınca belirtiliyor. Bu bilim adamlarınca normal diyet esnasında kahve de dahil olmak üzere içecek ve yiyecek tüketiminden sonra yapılacak testlerde lipid seviyelerinin daha iyi ölçülebileceği söyleniyor. Yine de genel kabul gören uygulama, bu testlerin yapılması için belli bir süre aç kalınmasıdır.
Diğer Açlık Kan Testleri
Yaptırmadan önce belli bir süre aç kalınması gereken diğer testler; bazı kan testler
- Anemi (demir kan testi).
- Elektrolit bozukluğu (metabolik test).
- Böbrek fonksiyonu (böbrek fonksiyon paneli).
- Karaciğer hastalığı (gama-glutamil transferaz testi).
- B12 vitamini seviyeleri.
Unutulmaması gerekir ki, yukarıda tartışılan testler haricindeki kan testleri için doktorun aksi bir önerisi yoksa testlerden önce sabah kahvesi içilebilir ve kahvaltı yapılabilir. Ancak en iyi test sonuçları için mutlaka doktor talimatlarına göre hareket edilmelidir.
0 Yorum