Uzun yıllardır kolesterol, kalp hastalığı ile hep ilişkilendirilmiştir. Birçok insan et ve yumurtayı yüksek kolesterol ile ilişkilendirir, ancak soda, diyet sodası ve tatlı içecekler gibi kolesterolü daha fazla etki ettiğini gözlenmiştir. Kalp hastalığı ve kolesterol ile bağlantılı söylemi, çoğu kişi tarafından yanlış anlaşılmaktadır, ancak küçük LDL parçacıkları gibi belirli kolesterol ve trigliseritler gibi diğer lipid çeşitleri oluşumuna katkıda bulunabilmektedir. Normal soda ve diyet soda kolesterolü yükseltebilir, bu nedenle az içmek ya da hiç içmemek daha sağlıklı olmaktadır.
Düzenli Soda ve Kolesterol Seviyeleri
Hem normal soda hem de diyet soda kolesterol ve trigliserit seviyelerini kötü etkileyebilir. Ana nedenler, normal sodada bulunan fruktoz ve diyet sodada bulunan yapay tatlandırıcılardır. Düzenli şekerle tatlandırılmış soda, Amerikan diyetindeki temel fruktoz kaynağıdır. Fruktoz sadece alkolsüz yağlı karaciğere katkıda bulunmakla kalmaz, aynı zamanda kolesterol seviyelerini de olumsuz etkileyebilir. Diabetes Care’de yayınlanmış Ocak 2013 tarihli bir raporda, fruktozla tatlandırılmış içeceklerin içilmesi hem LDL’yi ve kolesterol düzeylerini artmaktadır.
American Journal of Clinical Nutrition’da Nisan 2015’te yayınlanmış bir rapora göre kolesterol düzeylerindeki bu değişim kadınlardan çok erkekleri etkilemiştir. Sadece iki hafta içinde fruktozla tatlandırılmış içecekleri içen katılımcılar LDL kolesterol ve trigliseritler yükselmişti, ancak erkeklerde etkisi daha fazla kendini göstermiştir. Ekim 2018’de Nutrients’te yayınlanan bir rapora göre, soda gibi tatlı içecekler, HDL’yi ya da “iyi” kolesterolü düşürürken LDL kolesterolü yükseldiği gözlenmiştir. Raporda ayrıca şekerle tatlandırılmış içeceklerin içilmesi abdominal obezite, yükselen açlık kan şekeri ve artan tip 2 diyabete yol açacak riski ile bağlantı bulunmuştur.
Diyet sodası ve kolesterol seviyeleri, kolesterol seviyesi için basit bir çözüm olan, normal sodayı kalori, karbonhidrat ya da fruktoz içerikli diyet soda olarak görünmektedir. Fakat fruktozun tatlı tadını vermeye çalışılan ve kullanılan diyet soda orijinal olmayan tatlandırıcılarla çok sağlıklı olmamaktadır. En popüler gazoz markalarını tatlandırmak için kullanılan yapay bir tatlandırıcı olan Aspartam, Nisan 2017’de Critical Reviews in Food Science and Nutrition’da yayınlanan bir çalışmada belirtildiği gibi ve LDL kolesterol seviyelerini diğer faktörleri değiştirmeden yükseltebilir.
Amerikan Beslenme Koleji Dergisi’nde Ağustos 2018’de yayınlanan farklı bir araştırmada, yapay tatlandırıcıların kalp hastalığında dikkate alınması gereken bir diğer önemli lipid olan trigliseritleri artırabileceğini bulmuştur. Aynı çalışma, yapay tatlandırıcıları metabolik sendromla ilişkili iki faktöre bağladı: Artan bel çevresi yağlanması ve artan açlık olmuştur. Soda yerine sağlıklı içecekler içebiliriz. Belki de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, sodadan daha sağlıklı içecekler söz konusu olduğunda, su en baştan gelmektedir. Su, hücrelerinizin besin ve oksijenini dengelemeye destek olur, uygun sindirimi düzeltir ve vücut sıcaklığınızı korumaktadır. Harvard Health Publishing, bol su içmenin kan basıncını düzeltmeye ve kalp atış hızınızı sabit tutmaya destek olduğunu bildirmiştir.
Fakat normal su dışında başka bir şey aranıyorsa, kolesterol düzeyinizi olumsuz etkilemeyen farklı karışımlı sağlıklı içecekler bulunmaktadır. Bazıları şunlardır;
- Ilık, aromalı bitki çayları.
- Taze ya da dondurulmuş meyvelerle karışım suyu.
- Az miktarda tarçın ve akçaağaç şurubuyla, sıcak su karışımı.
- Taze nane yaprakları ile su karışımı.
Nadiren soda içmenin kolesterol seviyeleri üzerinde önemli bir etkisi olması muhtemel değildir, ancak çoğu durumda su ya da diğer şekersiz içecekler içmek daha sağlıklı olmaktadır.
Kolesterol Nedir?
Kolesterol, insan kanında bulunan ve başta karaciğer olmak üzere tüm hücrelerde doğal olarak üretilen mumsu yapıya sahip bir tür lipid veya yağdır. Kolesterol, kanda bulunan mumsu bir madde olmaktadır. İnsan vücudunun sağlıklı hücreler oluşturabilmesi için hücre zarlarını oluşturmak için kullanılan kolesterolün yanı sıra bazı hormonlara ve D vitaminine de ihtiyacı bulunmaktadır. Fakat kolesterol suda çözünmediği için kanın kendisidir ve vücutta tek başına var olamamaktadır. Karaciğerde lipoproteinler üretir ve kolesterolün taşınmasına destek olur. İnsan vücudunda kolesterol taşıyan lipoproteinler, düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) olarak farklı işlevlere sahiptir.
Çok yüksek kan kolesterol seviyeleri hem arterioskleroza hem de kan damarlarında yağ birikmesine sebep olabilir. Bu birikintilere kolesterol plakları da denir. Bu birikintiler zamanla büyür, kanın damarlardan düzgün şekilde akmasını zorlaştırır ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Yüksek kolesterol, genetik nedenlerden kaynaklanabilir, ama daha genel olarak, önlenebilen ve tedavi edilebilen çeşitli sağlıksız yaşam tarzı seçimlerinin sonucudur. Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz ve bazı durumlarda ilaçlar, olan yüksek kolesterol seviyelerini düşürmeye destek olmaktadır.
LDL kolesterol veya kötü kolesterol nedir sorusu merak edilir. Düşük düzeyli lipoprotein (LDL), kötü kolesterol olarak da bilinir. Görevi, vücudun enerji için kullandığı yağ türleri olan kolesterol ve trigliseritleri atardamarlara taşımaktır. Bir kişinin LDL kolesterol seviyeleri çok yükselmişse, zamanla arter duvarında birikebilir. Bu duruma ateroskleroz denir ve ortaya çıkan plak, kolesterol plağı veya ateroskleroz plağı olarak da bilinir. Bazı durumlarda, bu birikinti parçalanır ve pıhtılaşabilir, başta kalp olmak üzere diğer organlardaki kan akışını bloke edebilir. Bu şekilde oluşan kan pıhtıları kalbe bağlanan kan damarlarını tıkarsa kalp krizine, beyne bağlanan kan damarlarını tıkarsa felç veya felce neden olabilmektedir. Yüksek kolesterol ayrıca safra dengesizliklerine neden olabilir ve safra taşı riskini artırabilir.
0 Yorum