Koenzim Q10 veya kısaca CoQ10 takviyeleri artık eczanelerden, internetten ve hatta marketlerden temin edilebilmektedir. Vitamin takviyeleri, mineraller, proteinler, kollajen ve yaşlanma karşıtı ürünler, enerji takviyeleri ve daha fazlası. Ayrı ayrı birçok amaca yönelik takviye ürünlere her yaştan insan düşük maliyetlerle sahip olabilmektedir. Peki rastgele takviye kullanmak ne kadar doğru? CoQ10 kullanırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Öncelikle temel ilke bütün takviye ürünleri yalnızca ihtiyaç olduğunda kullanılmasıdır. Koenzim Q10 takviyeleri yalnızca yaşlılar, mitokondriyal hastalıkları olanlar ve CoQ10 eksikliği olanlar tarafından kullanılmalıdır. Takviyenin size faydası olup olmadığını öğrenmenin en iyi yolu doktorunuz ile görüşmektir.
CoQ10 takviyelerini diğer vitamin ve mineral takviyeleri ile kullanmak yararlı veya zararlı değildir. Kişisel olarak bazı sakıncalar söz konusu olabilir. Örneğin antikoagülan olarak adlandırılan kan sulandırıcı ilaçlar Q10 kullanımında sorunlara yol açabilir.
Koenzim Q10 Nedir?
Koenzim Q10 vücudun doğal olarak ürettiği antioksidan maddedir. Vücutta neredeyse her hücrede farklı görevlere sahiptir. Yapılan çalışmalar her insanın ihtiyacı olan kadar antioksidan maddeyi kullanabileceğini ortaya koymuştur. Eğer gerekli antioksidan üretilemiyorsa takviye olarak alınması işe yarayacaktır.
Koenzim Q10 hakkında yapılan çalışmalar kullanımının son derece güvenli olduğunu ortaya koymuştur. Toplumda eksikliği çok yaygın görülen bir durum değildir. Ancak çeşitli durumlarda tek başına veya diğer takviye veya ilaçlarla birlikte kullanılabilir. CoQ10 eksikliği genellikle mitokondriyal hastalıklarla ilişkili olmakla birlikte nadir görülen kardiyofaskütanöz sendromda da ortaya çıkabilir.
Yediğimiz besinler enerjimizin kaynağını oluşturur. Vücut enerjiyi ATP yani Adenozin Trifosfat olarak kullanabilir. Besinlerden ATP elde etme işlemi mitokondri adı verilen hücre içi yapılarda meydana gelir. Bu işlemin gerçekleşmesi sırasında CoQ10 gereklidir. Enerji metabolizması ile doğrudan ilgilidir. Koenzim Q10 takviyeleri de enerjinin iyileştirilmesi amacıyla kullanılır.
CoQ10 Takviyesi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Amerikalı ilaç ve kimyasal madde inceleme kurumu FDA’nın yayınladığı bilgilere göre herhangi bir hastalığın onaylanmış bir tedavisinde CoQ10 kullanılmamaktadır. Ancak hekimler klinik tecrübeye dayanarak bazı durumlarda reçete edebilirler.
Fibromiyalji, diyabet gibi hastalıkların mitokondriyal bozukluklardan kaynaklandığı ve tedavisinde koenzim Q10 kullanılabileceği iddia edilmektedir. Ayrıca 2018 yılında yapılan bir çalışma kalp yetmezliği sorunlarında, özellikle ana akım kabul edilen tedavilerin uygulanamayacağı kişilerde CoQ10 takviyesinin faydalı olacağını ortaya koymuştur. Tam bir tedavi olmasa da tedavi sürecini olumlu etkileyebilir. Ayrıca bu bilgiler sınırlı çalışmalara dayalı olup geçerliliğinin sağlanabilmesi için daha fazla çalışmadan geçmesi gerekir.
2018 yılında yapılan bir başka çalışmaya göre yaşlılarda; diyabet, hipertansiyon, iskemik kalp hastalığı ve diğer bazı fonksiyonel bozukluk içeren hastalıklarda CoQ10 faydalı olabilir. Selenyum ile alınan koenzim Q10’in kardiyovasküler hastalıklarda ölüm riskini düşürdüğü görülmüştür.
Koenzim Q10 Yan Etkileri Nelerdir?
Neredeyse bütün ilaçların, besin takviyelerinin, kimyasal maddelerin hatta besinlerin yan etkisi olabilir. CoQ10 üzerinde yapılan çalışmalar kullanımın güvenli olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ancak bazı hafif yan etkileri söz konusu olabilir. Bu etkilerin görülmesi ve şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterir. CoQ10 yaygın yan etkileri mide ağrısı, bulantı, kusma ve ishal olarak sıralanabilir. Daha seyrek yan etkiler arasında ise baş dönmesi, fotofobi, sinirlilik, baş ağrısı, mide ekşimesi ve yorgunluk yer almaktadır.
Kasım 2014 tarihli bir çalışmaya göre CoQ10’in kolesterol düzeyini düşürmek için kullanılan statin grubu ilaçların sebep olduğu kas ağrısının ortadan kaldırılmasında etkili olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmaya katılanlar günlük hayatlarını olumsuz etkileyen kas yorgunluğu, halsizlik gibi kas ağrısı etkilerinin önemli ölçüde azaldığını ifade etmiştir. Bu çalışmada “Kısa Ağrı Envanteri” olarak adlandırılan testin kullanılması değerlendirmeyi daha başarılı kılmıştır.
‘016 yılında yapılan bir çalışma CoQ10’in cilt uygulamasıyla mitokondriyal disfonksiyonun azaltılabildiği sonucuna varılmıştır. Koenzim Q10’in antioksidatif özelliği mitokondride ekstra koruma sağlarken DNA onarımını da uyarabilir. Bu etkisi yaşlanma belirtilerinin ortadan kaldırılmasında umut ışığı olmaktadır. Yaşlanmayla birlikte dokulardaki CoQ10 miktarı azalmaktadır. Bu azalma takviye ürünler ile tolere edilebilir.
CoQ10 Diğer Takviyelerle Etkileşimi
Besin takviyesi veya ilaçlar kimyasal olarak etkileşime girerek farklı sonuçlar ortaya çıkmasına sebep olabilir. Kimyasal maddelerin birbiri ile olan ilişkisini en doğru şekilde doktorunuzdan öğrenebilirsiniz. Koenzim Q10 kullanımı genellikle güvenli olmakla birlikte bazı durumlarda problemlere sebep olabilir. İlaçların etkilerininde azalmaya sebep olabileceği gibi bazı durumlarda daha etkili hale gelmesine sebep olabilir. Ocak 2019 tarihli bir çalışmaya göre çeşitli kanser tedavileri ile olumsuz etkileşime sebep olabilir. Ayrıca antikoagülan ilaçlarla kullanımı güvenli değildir.
CoQ10’in kalple ilgili yan etkileri olabilir. Glokom tedavisinde kullanılan beta bloker ilaçların Q10 seviyesini düşürdüğü ortaya çıkmıştır. Birlikte kullanımı sakıncalı olan diğer ilaçlar arasında Trisiklik antidepresanlar ve kolesterol ilaçları yer almaktadır.
CoQ10 takviyeleri bazı durumlarda antihipertansif tedavi için doz ayarlaması yapılmasını gerektirebilir. Enzim takviyesi ilaçların etkinliğini artırarak daha az ilaçla etkili sonuç almayı sağlayabilir. Hipertansiyon tedavisinde kullanılabilir. Doktorunuzun durumda haberdar olması ve ilaç dozlarına dikkat etmesi önemlidir.
Uygun CoQ10 Dozu
Sağlık kuruluşları çocukların doktor gözetimi olmadan CoQ10 kullanımının tehlikeli olduğu konusunda uyarmaktadır. Yetişkinler için güvenli doz aralığı ise 30 miligram ile 200 miligram arasında değişmektedir. Kişisel dozun en doğru şekilde ayarlanabilmesi için doktorunuza başvurun.
CoQ10 yağda eriyen özellik gösterir. Vücudunuza aldığınız madde miktarının ne kadarının bağırsaklardan emildiği takviyenin etkisini belirlemede önemlidir. Hangi besinlerle tükettiğiniz bu noktada önem kazanır. Takviyeyle birlikte doymamış yağların tüketilmesi emilimi artırır. Tıbbi bir hastalığa onaylanmış bir ilaç olarak literatüre geçmediğinden dolayı genel bir doz ayarından bahsedilemez.
Koenzim Q10 miktarını artırmanın tek yolu işlenmiş takviye ürünler değildir. Beslenme düzeninde yapacağınız değişiklikler doğal yollardan CoQ10 miktarını artırır. Q10 bakımından zengin besinler arasında sığır eti, tavuk, yumurta, soya fasulyesi, kanola yağı, alabalık, brokoli, karnabahar ve çilek yer almaktadır.
0 Yorum