Kaşıntı Nedir? Kaşıntıya İyi Gelen Şeyler Nelerdir?

Normal şartlar altında sağlıklı bir insanın, günde yaklaşık 100 kez kaşınması normal kabul edilir. İnsanlar için kaşınmak doğal bir dürtüdür ve genellikle vücuda temas eden böcek ve bitkileri vücuttan uzaklaştırmak, bazı toksik maddelere karşı bağışıklık sisteminin histamin dediğimiz salgıyı salgılamasını tetiklemek için oluşur. Histamin bağışıklık sisteminin ve midenin düzgün çalışmasını sağlayan, organik bir nitrojen bileşenidir ve doğal amino asit histidinden türer. 

Kaşıntının esneme gibi bulaşıcı olduğu düşünülmektedir, aynı zamanda bazı durumlarda rahatsız edici bir cilt sağlığı sorunu haline gelebilir. Kaşıntının tıp dilindeki karşılığı Pruritus’tur, tüm vücutta görülebileceği gibi vücudun belirli bölgelerinde görülebilir. Doğal kumaşlardan üretilmiş kıyafetler giymek, cildin nem dengesini korumak ve vücuda uygun olmayan kozmetik ürünlerden uzak durmak vücutta kaşıntı hissinin azaltılmasında etkili olacaktır.

Kaşıntı Olduğunda Ne Yapılmalıdır?

Kaşıntı kişide uykusuzluk ve huzursuzluk gibi sonuçlar doğurabilir, ayrıca bazı ciddi sağlık problemlerinden de kaynaklanabilir. (Böbrek, karaciğer ve tiroit bezi hastalıklarının yanı sıra deri hastalıkları, alerji ve hormonal değişimler gibi) . Kaşıntının oluşum sebebi hakkında kısmen de olsa bilgi almak için , vücuttaki kaşıntı ve kabarma gibi reaksiyonların şiddetine ve bulunduğu bölgeye bakılır. Ancak yine de uzman bir hekime muayene olunmalı ve gerektiğinde ek tetkikler yaptırılmalıdır. 

• Soğuk su ile kompres yapmak
• Doğal bir yöntem olarak soda ile kaşınan bölgeyi yıkamak
• Limon suyu sürmek
• Aktarlarda bulunan karanfil yağı ile kaşınan bölgeye mesaj yapmak
• Anadolu da özellikle kullanılan bir yöntem olan yulaf ezmesi lapası sürmek
• İlerleyen durumlarda kesinlikle tıbbi tedavi almak

Kaşıntının tedavi edilmesinde neden kaynaklandığını öğrenmek son derece önemlidir. ” Kaşıntıya ne iyi gelir ya da kaşıntıya iyi gelen şeyler nelerdir?” sorusunu yanıtlamadan önce “Kaşıntı nedir?” bunu iyi anlamamız gerekir.

Vücutta Kaşıntı Nedir?

Kaşıntı, vücudun bir bölümünde ya da tamamında hissedilebilen, tüm insanlarda görülebilen bir histir. Kaşıntı bazen vücuttaki bir ağrı kadar rahatsız edici bir boyuta ulaşabilir ve pek çok sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Kaşıntı eğer kontrol altına alınmazsa, cilt problemlerine, kaşıntının altında yatan hastalığın ilerlemesine, uykusuzluğa ve hatta depresyona bile yol açabilmektedir.

Kaşıntı bir kişinin kendisini sosyal hayattan soyutlamasına ve hayat kalitesinin son derece düşmesine neden olabilir. Bu durum vücutta kaşıntı ve kabarma şeklinde de görülebilir ve vücudun neredeyse her yerinde oluşabilir. Vücutta oluşabilecek kaşıntı ve kabarcıklar, deri hastalıkları sebebiyle oluşabileceği gibi, mantar, kansızlık, diyabet, kanser, kan hastalıkları, böcek sokması, stres, alerji, parazit,  ve ilaç yan etkileri gibi rahatsızlıklardan da kaynaklanabilir.

Vücutta Kaşıntı Hangi hastalıkların Belirtisidir?

Kaşıntı, vücudun belirli bölgelerinde olabileceği gibi tümünde de olabilir. Kaşıntının sebebi psikolojik olabileceği gibi bazı hastalıkların belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Kaşıntının bazı hastalıkların belirtisi olarak görülmesi için, kaşıntıda artış ya da azalma gösterdiği durumlardaki farklılığı başlı başına yeterli değildir. Kaşıntının neden kaynaklandığını tam olarak anlayabilmek için bir hekime başvurulması gereklidir. İlk olarak hastanın öyküsünü dinleyen hekim, ardından fiziksel bir muayene yapar. Kaşıntıya neden olan hastalığın tam olarak netleştirilmesi için gerekli gördüğü taktirde bazı laboratuvar tahlilleri isteyebilir . Ön tanı konulabilir olan bazı kaşıntı türleri şu şekildedir:

Geceleri Artan Kaşıntı

Kişi gece yatağa yattığında ya da uyku sırasında artış gösteren bir kaşıntıya sahipse, çoğunlukla deri ve parazit enfeksiyonları var demektir. Ayrıca yatağın, yastığın ve yorganın çok fazla deterjanla yıkanması durumunda ya da iyi durulanmamasına bağlı olarak kişi alerjik bir reaksiyon gösteriyor da olabilir. Yataklarda kullanılan bazı kumaş türleri de cildi tahriş eder ve kaşıntı hissinin artmasına neden olabilir.

Kaşıntı ve Gittikçe Artan Su Tüketimi

Kişideki kaşıntı ve buna eşlik eden aşırı su tüketimi ve her zamankinden fazla idrara çıkma isteği gibi şikayetler, diyabet (şeker) hastalığından kaynaklanıyor olabilir.

Kaşıntı ve Kilo Kaybetme

Kişide eğer belirgin bir şekilde kilo kaybı yaşanıyorsa, deri renginde farklılıklar gözleniyorsa ve kaşıntı hissinin arttığı düşünülüyorsa, bu durumlarda kanser olma şüphesi mutlaka göz önünde bulundurulması gerekir. Ancak yine de net teşhis yapılması için kişinin sağlık taramalarını yaptırması gerekir.

Kaşıntı ve Kalpte Çarpıntı

Normalden fazla kaşınmaya eşlik eden çarpıntı ya da saç dökülmesi varsa, kişide hipotiroidi hastalığı olma olasılığı göz önünde bulundurulmalıdır. Tiroit bezinin kişide fazla çalışmasına bağlı olarak kan düzeyinde TSH hormonunun çok fazla bulunması kaşıntının sebebi olabilir.

Kaşıntı ve Kişinin Cilt Renginde Değişim

Kişinin eğer deri ve gözlerinde sararma, idrarının renginde koyuluk; ayrıca şişkinliği, karın ağrısı ve kaşıntısının olması karaciğer hastalıkların belirtisi olabilir.

Kaşıntı ve Hâlsizlik

Kişideki yorgunluk ve hâlsizlik gibi belirtiler görüldüğünde hipotiroididen şüphelenilir.

Kaşıntı ve Kırmızı Lekeler

Kişinin cildinde kabarıklık şeklinde oluşan kızarıklıklar ve kaşıntı, ürtiker hastalığının belirtisi olabilir ve bu hastalık halk arasında kurdeşen ismiyle bilinir.

Vücuttaki Kaşıntının Nedenleri

Kaşıntı, bir kişinin vücudunda kaşıntı çok farklı sebeplerden dolayı oluşabilir. Cilt hastalıkları ya da tıbbi terimle dermatolojik hastalıklar, alerji ve bazı ilaçların yan etkileri, iç hastalıkları vücutta kaşıntı olmasının sebepleri arasında en yaygın olanlarıdır. Kaşıntı vücutta sıkıntı ve strese bağlı olarak görülürse, vücudun genelinde olabileceği gibi, vücudun belirli bölgelerinde de görülebilir.  

Kaşıntıya Sebep Olan İç Hastalıklarda Tedavi Şekli Nasıl Olur?

Vücutta kaşıntıya neden olabilecek bazı unsurlar; vitamin ve demir eksikliğinin yanı sıra dahiliye bölümü hastalıklarının da bir bölümüdür. Paraziter hastalıklar da kaşıntıya sebep olabileceği gibi kan hastalıklarının bir bölümü de kaşıntıya neden olabilir. Yaygın olarak karşımıza çıkan kaşıntıya sebebiyet veren rahatsızlıkların bir bölümü şu şekildedir:

• Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği; mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, hipertansiyon ve iştah kaybı gibi belirtiler gösterirken ciltte kalıcı kaşıntı ve kuruluğa da neden olabilir. Pek çok nedeni bulunan bu hastalık böbrek fonksiyonlarının kaybedilmesi olarak da tanımlanır.
• Sarılık:  Kişinin gözünde ve cildinde sararma olması ile karakterizedir. Sarılığın belirtileri arasında kaşıntı, ateş ve hâlsizlik gibi şikayetler yer alır. Sarılığın altında yatan hastalığa bağlı olarak tedavisi değişiklik gösterir.
• Siroz: Siroz kronik bir karaciğer hastalığıdır ve karaciğerin yapısal fonksiyonlarının bozulması ile meydana gelir; siroz karaciğerin sertleşmesine ve küçülmesine sebep olan bir hastalıktır.  Kişide kaşıntı, sarılık, hâlsizlik, kilo kaybı ile karakterizedir. Tedavisi, Siroz hastalığının evresine göre tedavisi de değişik şekillerde yapılır.

Dermatolojik Hastalıklar

Dermatolojik hastalıkları, yaygın bir şekilde kaşıntıya yol açar. Kişi için son derecede rahatsızlık veren bu durum, kişinin sosyal hayatını oldukça etkilerken, hayat kalitesini de belirgin ölçüde düşürür. Kaşıntıya eşlik eden bazı dermatolojik hastalıklar şunlardır:

• Ciltte Kuruluk: Kişinin cildinin yüzeyinde pullanma, çatlama ve kaşıntıya sebebiyet veren cilt kuruluğu, vücudun herhangi bir bölümünde görülebilir. Çoğunlukla el, kol ve bacaklarda görülür. Cildi aşırı sıcak suyla yıkanmak, hava şartları,  yetersiz sıvı alımı ve bazı ilaçlar ciltte kuruluğa yol açabilir. 40 yaşını aşmış olan kişilerin %50’sinde görülen cilt kuruluğunu önlemek için kışın cildi soğuktan korumak, sabun türünü değiştirmek, sıvı alımının arttırılması ve nemlendirici ürünler kullanmak önerilmektedir.
• Egzama: Egzama aynı zamanda dermatit olarak bilinir ve cilt üzerinde iltihaplı kabarcıklara neden olan bir hastalıktır. Kaşıntı, cilt kuruluğu ve döküntüyle sebep olur. Doktor muayenesi ile tanısı konan egzama, kroniktir.
• Uyuz: Özellikle geceleri artış gösteren şiddetli kaşıntıya yol açan uyuz hastalığı; deri altına yerleşen bir akar türü olan Sarcoptes scabieidir . Kişide sivilceye benzeyen kabarcık ve cilt döküntüsü görülebilir. Kaşıntı çoğunlukla parmak araları, diz ve dirsek derisinin kıvrım yaptığı yerlerde yoğunlaşır. Uyuz hastalığı bulaşıcıdır ve bu hastalığın tedavisi, losyonlarla ve krem türü ilaçlarla yapılır.

Kaşıntı Nasıl Tedavi Edilir?

Kaşıntı; kişinin hayat kalitesinin son derece düşmesine neden olur. Vücutta kaşıntı, altta yatan ve kaşınmaya sebebiyet veren hastalığın tedavi edilmesi sayesinde ortadan kalkar. Dolayısıyla kaşıntısı olan kişilerin, uzman bir doktora görünmesi son derece önemlidir. Doktor, hastanın amnezini aldıktan sonra fiziksel muayene yapar. Eğer gerekli görürse ek tetkikler isteyerek kaşıntıya neden olan hastalığın tanısını koyar ve buna uygun tedavi düzenler. Eğer sizin de vücudunuzun tamamında ya da bir bölümünde kaşıntı varsa, mutlaka sağlık kontrollerinizi yaptırın.

Kaşıntının Komplikasyonları Var mıdır?

Kişide bulunan kaşıntı rahatsızlığı uzun sürerse (altı haftadan fazla) kişinin yaşam kalitesi olumsuz olarak etkilenir. Kaşıntıların kişinin uykusunu bölerek uyku kalitesini azaltması, endişe ve strese neden olması bunun en önemli nedenleridir. Buna ek olarak vücuttaki aynı noktayı devamlı olarak kaşımak cildi tahriş ederek yaralanmalara sebep olacaktır. Oluşan yaraların çok kaşınmasıyla enfeksiyon kapılabilir ve skar (iz) kalabilir.

Kaşıntının Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kaşıntının sebebini bulmak bazen zaman alabilir. Uzman kişilerce kaşıntınızın sebebini bulabilmek için fiziki muayene yapılır. Sonrasında tıbbi geçmişiniz incelenir. Tüm bunların dışında gerek olduğu takdirde aşağıdaki bazı testleri de isteyebilir.

• Kan testi: Demir eksikliği gibi kaşıntıya neden olan bir durum varsa tam kan sayımı sayesinde ortaya çıkarabilir.
• Karaciğer ve böbrek fonksiyon ve tiroid testleri: Kaşıntıya sebep olan faktörler arasında hipertiroidizm gibi tiroid bozuklukları olabileceği gibi karaciğer veya böbrek sorunları da olabilir.
• Göğüs röntgeni: Kaşıntılı bir ciltle birlikte ilerleyebilen genişlemiş lenf düğümleri olup olmadığını görebilmek için göğüs röntgeni istenir.

Alerjik Kaşıntıya Ne İyi Gelir?

Kaşıntının sebebinin alerjik olduğu kan testleri ve gerekli görülen diğer testler uygulandıktan sonra belirlenirse, bu alerjik semptomları azaltmak için antihistaminik denen ilaç reçetelenir. Bu alerjik ilaçların gece yatmadan önce alınması önerilir çünkü bazı alerji ilaçları uyku yapabilmektedir. Alerjik durumlarda, doktorun gerekli görmesi üzerine (topikal) sürülebilen ilaçlar da (krem, merhem, losyon) reçeteleyebilir.

Göz Kaşıntısına Ne İyi Gelir?

Kişinin gözünde oluşan kaşıntı birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. En sık olanları alerji ve enfeksiyonlardır. Göz doktorundan alınan reçeteler ile göz kaşıntısı tedavi edilir. Bu tip durumlarda şayet nedeni belirlenememişse hiçbir şekilde doktor kontrolü dışında müdahale edilmemelidir.

Kaşıntıya Ne İyi Gelir? Kaşıntıya İyi Gelen Şeyler Nelerdir?

Kaşıntının tedavi edilmesi için öncelikle kaşıntının sebebinin bulunması gerekir. Vücuttaki kaşıntıların rahatlaması için genellikle doktor tarafından yazılan ilaç grupları şu şekildedir:

• Kortikosteroid kremleri ve merhemleri: Doktor gerek duyduğu taktirde kaşıntılı ve kırmızı ciltlerde, kortikosteroid içeren bir krem ya da merhem reçeteleyebilir.
• Diğer kremler ve merhemler: Kalsinörin inhibitörleri cilde uygulanan diğer tedavilerden biridir. Bunun yanında topikal anestezikler, kapsaisin ve doksepin ile kaşıntıda rahatlama hissedilir.
• Oral ilaçlar: Bazı kronik kaşıntı tiplerini hafifletmede yardımcı olabilecek fluoksetin ve sertralin maddelerini içeren, seçici serotonin geri alım inhibitörleri adı verilen antidepresanlar reçetelenebilir. Kaşıntı eğer stresle birlikte artıyorsa hekim tarafından tavsiye edilebilir.
• Işık tedavisi (fototerapi): Cildi özel bir ışığa maruz bırakarak tedavi etmeyi amaçlayan fototerapi, kaşıntı kontrol altına alınana kadar uygulanabilir.